Mindfulness

Onze onophoudelijke stroom aan gedachten en gevoelens kunnen onze energie behoorlijk uitputten. We zijn geneigd zó in beslag genomen te worden door de urgentie van alles wat we moeten doen, en we zitten zo vast in ons hoofd, dat het gemakkelijk is om in een toestand van chronische spanning terecht te komen. Dit gaat niet alleen ten koste van ons eigen levensgeluk, maar is ook van grote invloed op ons handelend vermogen en ons vermogen om situaties helder te zien. Een manier om het gevoel van stress effectief te verminderen is mindfulness.

Wat is mindfulness?

Niet de problemen in de wereld an sich zijn de veroorzaker van onze stressbeleving. Dit is afhankelijk van hoe ons systeem daarop reageert. Het goede nieuws is dat je hier invloed op kan uitoefenen door het trainen van aandacht, en dat is wat we doen bij mindfulness. Eenvoudig gezegd betekent mindfulness je volledig bewust zijn van de huidige ervaring. Dit ontwikkelen we door bewust aandacht te schenken aan dingen waar we gewoonlijk niet bij stilstaan. Dit proberen we te doen met een open, nieuwsgierige houding zonder meteen een oordeel te hebben over wat zich aandient. Daarmee worden we ons bewust van onze angsten en pijn, onze automatische reactie hierop en de neiging van de geest om te piekeren en te oordelen. Met dit bewustzijn en de acceptatie hiervan ontstaat de mogelijkheid om vanuit meer innerlijke kalmte, inzicht en wijsheid te leven en handelen.

Wat is het niet?

Een wondermiddel of een quick fix. Het is niet zo dat mindfulness hét antwoord is op alle levensproblemen. Het is meer zo dat alle levensproblemen door de lens van een heldere geest duidelijker gezien kunnen worden, en je letterlijk meer ‘feeling’ krijgt bij wat voor jou een passend antwoord is bij alle stress waar we het hoofd aan moeten bieden. En dit vergt vooral plichtsgetrouwe beoefening. Net zomin als dat je piano leert spelen door er een boekje over te lezen, zul je mindfulness vooral veel moeten oefenen. Hoe systematischer en regelmatiger je oefent, hoe groter de kracht van mindfulness zal worden en hoe meer je eraan zult hebben. It is simple, but not easy…

Wat brengt mindfulness jou en de wereld?

Het lijkt zo paradoxaal: De wereld staat in brand en wij gaan leren stil zitten op een kussen (al zul je leren dat mindfulness veel meer is dan dat). Toch is leren stil zijn en met aandacht luisteren naar wat zich aandient in je hoofd, je lichaam, je gevoelens een groot cadeau dat je aan jezelf en de wereld kunt geven. Alleen als we onszelf kennen, hoe ons denken werkt, wat we daarbij voelen en hoe we daarop reageren, komen we tot wijsheid en mededogen, waaruit een andere manier van handelen kan voortkomen.
Voor jou persoonlijk kan mindfulness een bevrijdende strategie zijn om je als individueel mens simpelweg gelukkiger te voelen en minder stress in het leven te ervaren. Je komt meer uit je hoofd en in je lichaam, waardoor je weer vertrouwd raakt om daarnaar te luisteren. Je leert herkennen wat bij jou stress veroorzaakt en hoe je daar geneigd bent op te reageren, en te beoordelen of dat een constructieve reactie is of niet. En zo niet, dan ben je na de training in staat om een 'pauzeknop' te vinden om niet meer vanuit de automatische piloot op een stressvolle gebeurtenis te reageren, maar deze bewust en constructief te beantwoorden.

De 8-weekse mindfulnesstraining; MBSR

Deze training staat in de volksmond ook wel bekend als de officiële MBSR-training, Mindfulness Based Stress Reduction, ontwikkeld door Jon Kabat-Zinn. Op de pagina mindfulnesstraining (MBSR) is alle informatie te vinden over wat de training inhoudt, voor wie het nuttig is, waar de trainingen gegeven worden en wat het kost. Het is deze training waar je zoveel over hoort en waarvan de effectiviteit, door veel onderzoek, wetenschappelijk is bewezen.


De grondleggers van de Westerse mindfulness: Thich Nhat Hanh en Jon Kabat-Zinn

De Vietnamese, boedhhistische monnik & vredes- en milieuactivist Thich Nhat Hanh bracht in de jaren '60 de Westere wereld mindfulness, toen hij niet meer welkom was in zijn geboorteland en in ballingschap in het westen moest leven. Een van zijn leerlingen was de Amerikaanse moleculair bioloog Jon Kabat-Zinn. Als wetenschapper en beoefenaar van vipassana-meditatie & yoga bracht hij inzichten uit deze oosterse wijsheid tradities samen met zijn kennis van de westerse medische wetenschap en de cognitieve psychologie, en ontwikkelde op basis hiervan begin jaren '80 het MBSR-programma. Hij haalde hiermee mindfulness uit de boeddhistische context om het toegankelijk te maken voor de Westerse samenleving, en plaatste het in de medische wetenschap om de effectiviteit wetenschappelijk te kunnen bewijzen.

De methodiek is zo weldoordacht en beproefd, dat de inhoud door de jaren heen nauwelijks is veranderd.